فهرست مطالب

مقدمه ...........................................................................................پنج

فصل اول: بررسی های فرامتنی ............................................................1

  1. ملاحظات مقدماتی ................................................................1
  2. فرامتن سیاسی ـ اجتماعی ........................................................2
  3. فرامتن اقتصادی ................................................................10
  4. فرامتن فرهنگی ـ عقیدتی ......................................................17

 

فصل دوم: نهضت بازگشت ادبی

  1. درآمد...........................................................................17
  2. وجه تسمیه.....................................................................18
  3. چرایی پیدایش ...............................................................19
  4. تبارشناسی نهضت .........................................................20
  5. دوره بندی نهضت ..........................................................23
  6. کانون ها و انجمن ها.............................................................25

6ـ1. کانون ادبی اصفهان و انجمن های بازگشتی  ...........................25

6ـ2. کانون ادبی شیراز و انجمن های بازگشتی ...............................30

6ـ3. کانون ادبی تهران و انجمن های بازگشتی .................................33      

  1. شاعران بازگشتی در جدال با بازگشت..............................................39
  2. تقلید و خلاقیت در بازگشت ادبی......................................................46
  3. ژانرهای شعری دوره بازگشت ........................................................48

 

فصل سوم: ژانر تاریخ

  1. درآمد.......................................................................................54
  2. چهره ها و آثار شاخص ....................................................................55
  3. طبقه بندی مورخان ..........................................................................59
  4. رده بندی زیرژانرها ...........................................................................63
  5. تحول ژانر ........................................................................................66

5ـ1. خط معطوف به سنت .......................................................................66

5ـ2. عبور از سنت ............................................................................    68

5ـ3. تاریخ نویسی نوین .........................................................................   71

 

فصل چهارم: ژانر مطبوعات

  1. درآمد .......................................................................................... 77
  2. مطبوعات و متغیرهای برون متنی ............................................................78
  3. کرونولوژی مطبوعات فارسی ................................................................   82

3ـ1. در آن سوی مرزها ........................................................................ 82

3ـ2. در ایران ...................................................................................... 87

  1. تنوع زیرژانرهای مطبوعاتی .......................................................................94
  2. تحول و تطور روزنامه ها ............................................................................97

5ـ1. در سطح هدف و رویکرد ........................................................... 97

   5ـ1ـ1. روزنامه های برون مرزی ....................................................... 97

    5ـ1ـ2 . روزنامه های داخلی ............................................................. 102

5ـ2. در سطح سبک نوشتار .....................................................................107

5ـ2ـ1. روزنامه های برون مرزی .............................................................. 107

5ـ2ـ2. روزنامه های داخلی ...................................................................... 113

 

فصل پنجم: ژانر نمایشی

  1. درآمد ....................................................................... 117
  2. سرچشمه های ژانر نمایشی در ایران ....................................  118

2ـ1. شاخه سنتی ـ بومی .................................................. 118

2ـ1ـ1. کمدی ایرانی ................................................... 120

2ـ1ـ2. تراژدی ایرانی .................................................. 122

2ـ2. شاخه مدرن ـ غربی .............................................. 128

2ـ2ـ1. سفرنامه ها ..................................................   128

2ـ2ـ2. روزنامه ها ................................................  130

2ـ2ـ3. ترجمة نمایشنامه ها ......................................... 132

  1. نمایشنامه ایرانی ........................................................  138

3ـ1. آخوندزاده، حلقة واسط ............................................138

3ـ2. میرزا آقا تبریزی، نخستین نمایشنامه نویس ..................... 142

3ـ3. مؤید الممالک فکری ارشاد ..........................................145

3ـ4. میرزا احمد خان محمودی .............................................148

3ـ5. علی خان ظهیرالدوله ...................................................150

 

فصل ششم: ژانر تذکره

  1. درآمد ..........................................................................152
  2. تذکره نویسان ................................................................... 153
  3. طبقه بندی تذکره ها .............................................................156

3ـ1. از جهت دایرة شمول .......................................................156

3ـ2. از جهت استقلال ...........................................................161

3ـ3. از جهت جنسیت ................................................................162

3ـ4. از جهت سبک نوشتار ........................................................163

 

فصل هفتم: ژانر ترجمه

  1. درآمد ..............................................................................166
  2. زمینه های شکل گیری نهضت ترجمه ..........................................167
  3. طیف مترجمان ...................................................................172
  4. زیرژانرهای  ترجمه ای .............................................................175

4ـ1. زیرژانر تاریخ ترجمه ای ..................................................175

4ـ2. زیرژانر سفرنامه ترجمه ای .................................................178

4ـ3. زیرژانر رمان ترجمه ای .....................................................183

4ـ4. زیرژانر نمایشنامه ترجمه ای ..................................................185

4ـ5. زیرژانر منابع جغرافیایی .........................................................186

4ـ6. زیرژانر منابع نظامی ..............................................................187

4ـ7. دیگر زیرژانرهای علوم انسانی ..................................................187

4ـ8. زیرژانرهای علوم تجربی و فنی ...................................................189

 

فصل هشتم: ژانر عامیانه

  1. در آمد...............................................................................192
  2. زیرژانرهای عامیانه ..................................................................192

2ـ1. رمانس عامیانه ...............................................................194

2ـ1ـ1. رمانس عشقی ـ پهلوانی ....................................................194

2ـ1ـ2. رمانس مذهبی ................................................................197

2ـ1ـ3. رمانس صوفیانه ....................................................................198

2ـ2. حماسه عامیانه .........................................................................198

2ـ2ـ1. حماسه ملی ـ مذهبی ..................................................................199

2ـ2ـ2. حماسه مذهبی ........................................................................200

2ـ3. داستان دینی ـ مذهبی ................................................................. 200

2ـ4. زیرژانر معجزه و کرامات ...................................................... 203

2ـ5. زیرژانر داستان طراری .............................................................204

2ـ6. زیرژانر حکایت حیوانات (fable)............................................................204

2ـ6ـ1. فابل افسانه ای ..........................................................................207

2ـ7. زیرژانر داستان تصادفی .............................................................207

2ـ8. زیرژانر روایت طنزآمیز ...............................................................208

2ـ9. زیرژانر مناجات نامه .................................................................209

2ـ10. زیرژانر معراج نامه ....................................................................209

2ـ11. زیرژانر چاووش نامه ....................................................................209

2ـ12. زیرژانر مناظره .............................................................................210

2ـ13. زیرژانر حدیث ................................................................................210

2ـ14. زیرژانر تصنیف/ترانه ........................................................................211

2ـ15. زیرژانر لالایی .............................................................................213

2ـ16. زیرژانر چیستان ............................................................................214

 

فصل نهم: ژانر سفرنامه

  1. درآمد......................................................................................216
  2. رده بندی سفرنامه ها .......................................................................217
  3. سفرنامه های سیاسی ـ حکومتی ...........................................................219

3ـ1. سفرنامه های غیر ایرانی ...............................................................219

3ـ2. سفرنامه های شاهان . شاهزادگان ایرانی ................................................226

3ـ3. سفرنامه های صاحب منصبان ایرانی .....................................................228

  1. سفرنامه های تجاری ـ سیاحتی ....................................................................230
  2. سفرنامه های زیارتی ..............................................................................231
  3. سفرنامه هی خیالی ...........................................................................237
  4. سبک نوشتار .....................................................................................238

 

فصل دهم: ژانر رساله

  1. درآمد ................................................................................244
  2. تعریف ژانر ...................................................................................245
  3. زیرژانرها ...............................................................   245

3ـ1. رساله های سیاسی ................................................  246                 

3ـ2. رساله های جهادیه......................................................250

3ـ3. رساله های حجابیه.................................................253

3ـ4. رساله های حقوقی ـ فقهی .......................................254

3ـ5. زیرژانرهای دیگر ..................................................255

  1. سبک نوشتار ............................................................258

 

فصل یازدهم: ژانر منشآت

  1. درآمد .......................................................263
  2. نامگذاری و تعریف .........................................264
  3. مرور تاریخی ..................................................265
  4. زیرژانرها .........................................................267

4ـ1. نامه های سیاسی (سلطانیات و اخوانیات) ...............................268

4ـ2. نامه های دوستانه و خانوادگی (اخوانیات) .................................270

  1. سبک نوشتار .......................................................................272

** منابع و مآخذ ................................................................279